ترکیه در طول دو سه سال اخیر نیز نشان داده که سیاست‌های متفاوتی را در همکاری با کشورهای منطقه‌ای دنبال می‌کند. برخلاف گذشته که ترکیه تمام توجه خود را متوجه اروپا و آمریکا کرده بود و یکی از مهم‌ترین اولویت‌های سیاست خارجی‌اش پیوستن به اتحادیه اروپا بود، در حال حاضر شاهد آن هستیم که این کشور تلاش‌های زیادی را در منطقه و برای گسترش همکاری‌های منطقه‌ای دنبال می‌کند.

در آستانه دور جدید مذاکرات ایران با گروه 5+1 باز هم شاهد تلاش ترکیه برای ایفای نقش میانجی در موضوع هسته ای ایران با غرب هستیم زیرا میزبانی مذاکرات هسته ای در این زمینه اعتباری جهانی برای آنکارا به دنبال خواهد داشت که کنار گذاشتن این نقش برای ترکیه عقلانی به نظر نمی رسد.

اما در این میان مواضع متناضی که سوریه در تحولات منطقه خصوصا در قبال ایران و کشور سوریه اتخاذ کرده است لزوم هوشیاری دستگاه دپیلماسی کشور را می طلبد که ترکیه در کنار کسب اعتبار از ایران از یک طرف و اتخاذ سیاست های متضاد با رویکرد سیاست خارجی ایران در منطقه از سوی دیگر، چندان اضطراری برای تعیین  استانبول به عنوان محل مذاکرات چندان معقول به نظر نمی رسد.

سخنگوی کاترین اشتون رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا ادعای هیلاری کلینتون درباره زمان و مکان مذاکرات ایران و گروه 1+5 را تکذیب کرده و گفته است هنوز زمان و مکان قطعی مذاکرات مشخص نشده است.

پیش از آنکه زمان و مکان نهایی مذاکرات آینده ایران و گروه 1+5 مشخص شود هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه آمریکا که به عربستان سفر کرده است در کنفرانسی خبری ادعا کرد که ایران و شش قدرت جهانی (روسیه، چین، انگلیس، فرانسه، آمریکا و آلمان) موافقت کردند که نشست آتی آنها روز 13 آوریل [25 فروردین] در استانبول ترکیه برگزار شود.

بعد از اظهارات وزیر امور خارجه آمریکا، سخنگوی کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اروپا بدون اشاره به جزئیات توافقات حاصل شده بین ایران و گروه 1+5 برای برگزاری نشست آینده، گفت که پیشرفت‌های زیادی در رایزنی‌ها برای برگزاری این نشست به دست آمده و ما تاریخ و مکان ازسرگیری این گفت وگوها را زمانی اعلام می‌کنیم که توافق کامل در این زمینه به دست آید.

کنفرانس رشوه‌دهندگان به اسرائیل

اما در این میان روز گذشته مواضع دوگانه ترکیه واکنش نمایندگان مجلس را برانگیخت و انتقادات شدیدی را نسبت به این کشور بیان داشتند. رئیس مجلس در نطق پیش از دستور خود در مجلس با اشاره به کنفرانس اخیر در استانبول پیرامون بحران سوریه اظهار داشت: این کنفرانس که بر آن نام دوستان سوریه نهاده‌اند، کنفرانس دوستان سوریه نیست و در واقع نام آن، رشوه دهندگان به اسرائیل برای تنفس جدید است.

علی لاریجانی اظهار داشت: با توجه به اینکه دولت انگلیس 500 هزار پوند برای ایجاد اغتشاش در سوریه اختصاص می‌دهد، ایالات متحده با پررویی از کمک به تخریب داخلی سوریه سخن می‌‌گوید و برخی کشورهای منطقه که بعضاً با داشتن نظام دیکتاتوری اخیراً متوجه نحوه دموکراسی در سوریه شده‌اند و با کمک نظامی قصد به‌‌هم‌‌ریزی منطقه و ایجاد ضعف در مقاومت علیه رژیم صهیونیستی را دارند، بهتر می‌توان به نام واقعی این کنفرانس رسید. لاریجانی خطاب به شرکت کنندگان در کنفرانس استانبول گفت: اگر شما نگران دموکراسی در منطقه هستید، چرا نسبت به دیکتاتوری وحشیانه در بحرین و اوضاع دیکتاتوری‌ها در برخی کشورهای دیگر سکوت می‌کنید؟

وزارت خارجه دقت بیشتری در رابطه با ترکیه داشته باشد

مصطفی کواکبیان نماینده مردم سمنان در مجلس شورای اسلامی ظهر دیروز طی تذکری شفاهی در صحن علنی مجلس با اشاره به وضعیت سیاست خارجی کشورمان اظهار داشت: در چند روز اخیر ایران میزبان آقای اردوغان بود و بلافاصله پس از این سفر ما دیدیم که ایشان اجلاسی گذاشتند.

وی افزود: البته ما نیز طرفدار اصلاحات جدی در سوریه هستیم اما این گونه موضع‌گیری‌های ترکیه نشان می‌دهد که سیاست خارجی ما باید دقت بیشتری در رابطه با این کشور داشته باشد. این نماینده مجلس ادامه داد: همچنین این کشور 20 درصد واردات نفت ایران را نیز کاهش داد و اوباما از این کشور تشکر کرد، همچنین دوباره بر سپر موشکی تاکید کردند لذا معتقدم که وزارت خارجه حتما باید در خصوص ترکیه یک اقدام جدی داشته باشد. کواکبیان همچنین گفت:‌ موضوع سوریه یک موضوع فرعی است و موضوعات دیگری وجود دارد که برای منافع ملی ما مهم است که این مسئله باید مورد عنایت قرار گیرد.

ترکیه قابل اعتماد نیست

دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز به مواضع دوگانه ترکیه روز دوشنبه واکنش نشان داد و پیشنهاد کرد که دور آتی مذاکرات ایران با گروه 1+5 به جای استانبول در یکی از شهرهای بغداد ، دمشق یا بیروت برگزار شود.

محسن رضایی، گفت که با توجه به بد قولی های دوستان ما در ترکیه در پایبندی به برخی توافقات ، بهتر است مذاکرات ایران و گروه 1+5 در یکی دیگر از کشورهای دوست برگزار شود ، از این رو بغداد، دمشق و بیروت مکان های مناسب تری برای انجام مذاکرات نسبت به استانبول هستند.

وی تصریح کرد: نباید علامت غلطی به گروه 1+5 داده شود و آنها نباید احساس کنند که ایران در موضع ضعف قرار داردبه همین دلیل بهتر است در مورد محل مذاکرات تامل بیشتری صورت گیرد و اینگونه تداعی نشود که استانبول تنها گزینه ماست .

دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام خاطر نشان کرد: نجات غرب در آینده در دست ایران است و ما می توانیم از نیاز غرب به خودمان استفاده کنیم و با یک دیپلماسی فعال و قوی اکثر موانع را از سر راه خود برداریم.

 رضایی در بخش دیگری از سخنانش گفت : موضع جمهوری اسلامی ایران در عرصه سیاست خارجی همواره بر ایستادگی همراه با منطق و تدبیر مبتنی بوده است از این رو تحریم و اعمال فشار را باید با دیپلماسی قوی در خارج و مقاومت در داخل خنثی کرد . تنها در این صورت است که غرب از تحریم، نتیجه ای نخواهد گرفت . مقامات غربی به این امر واقفند که رهبران و مدیران ایران بدنبال جنگ نیستند ولی تسلیم هم نمی شوند لذا چاره ای جز مذاکره با ایران ندارند.

 وی ادامه داد: ما نه خواهان جنگ هستیم و نه اینکه تسلیم می شویم . معتقدیم منطق قوی پیروز خواهد شد و منطق ضعیف شکست می خورد. ما می گوییم غنی سازی آری ولی بمب اتم نه.

 دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام تاکید کرد: تیم مذاکره کننده ایران در مذاکرات پیش رو باید به اندازه کافی پیشنهادهای ابتکاری برای خنثی کردن بهانه جویی های آنها داشته باشد و با پیشنهادهای سازنده و از موضع منافع ملی می توان از وحدت بین قدرت های بین المللی علیه ایران جلوگیری کرد.

محور مذاکرات

این گونه گمانه زنی ها در حالی صورت می گیرد که تحلیلگران عقیده دارند رویکرد 1+5 و دستور کار مذاکرات آتی بسیار مهم تر از مسئله زمان و مکان است.

یوکیا آمانو دبیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی در گفت وگو با شبکه فاکس نیوز ادعاهای خود را درباره جنبه نظامی برنامه هسته ای ایران تکرار کرده و اوباما و مشاورانش بعد از یک چرخش از مواضع تهدیدگونه شان، حالا در نشست سئول از یک فرصت دیپلماتیک سخن گفته اند.

از سوی دیگر به نظر می رسد یکی از محورهای نشست آتی ایران و 1+5 طرح موسوم به گام به گام باشد که روسیه آن را پیشنهاد داده است. براساس این طرح آژانس برخی سوال ها و ابهام ها را طرح می کند و در قبال هر پاسخی که ایران می دهد یکی از تحریم ها لغو می شود. با بازنگری هایی که از سوی مقامات ایرانی بر روی این طرح انجام داده اند احتمال می رود یکی از محورهای مذاکرات قرار بگیرد.

در کنار این تحولات علی اصغر سلطانیه نماینده دائم ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز  در گفت وگو با شبکه فاکس نیوز تاکید کرده که تهران هرگز غنی‌سازی اورانیوم را تعلیق نخواهد کرد.
سلطانیه با تکذیب سخنان آمانو به فاکس نیوز گفت که ایران "به دنبال سلاح هسته‌یی نبوده است" و برنامه هسته‌ای ایران منحصرا دارای "اهداف صلح‌آمیز" است.

این شبکه خبری با ذکر اینکه ابعاد تسلیحاتی در برنامه هسته‌ای ایران احتمالا از نکات کلیدی در مذاکرات آینده خواهد بود، افزود که آمانو پرسش‌هایی را درباره تاسیسات نظامی پارچین و انجام آزمایشاتی در آنجا مطرح کرده است.

سلطانیه  در این گفت وگو اظهار کرده که ایران آماده بود به آژانس اجازه بازدید از این سایت را بدهد تا زمانی که این مساله "سیاسی" شد.

وی افزود: ما نمی‌توانیم اجازه دهیم که هر دفعه هر کشوری که می‌خواهد در بزند و به تاسیسات نظامی ما وارد شود.